Na początku 2023 roku została wprowadzona nowa kategoria podatników, jaką jest grupa VAT. Przypominamy, czym jest, jak ją utworzyć i jak rozliczać.
Spis treści:
Grupa VAT – czym jest?
Na początku przypomnijmy, że grupa VAT, zgodnie z ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, jest grupą podmiotów, które są ze sobą powiązane finansowo, ekonomicznie oraz organizacyjnie i jednocześnie jest zarejestrowana jako podatnik podatku VAT.
Powiązanie finansowe występuje wtedy, gdy jeden z członków grupy VAT posiada bezpośrednio ponad 50% udziałów w kapitale zakładowym lub ponad 50% praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających, lub ponad 50% prawa do udziału w zysku, każdego z pozostałych podatników będących członkami tej grupy. W praktyce oznacza to między innymi, że grupy VAT nie mogą tworzyć wyłącznie osoby prowadzące jednoosobowe działalności gospodarcze.
Powiązanie ekonomiczne oznacza, że podmioty wchodzące w skład tej samej grupy VAT prowadzą działalność o tym samym charakterze lub prowadzone przez nich działalności uzupełniają się i są współzależne. Może mieć też miejsce sytuacja, kiedy jeden z członków grupy VAT prowadzi działalność, z której w całości lub w dużej mierze korzystają inni członkowie grupy VAT.
Powiązanie organizacyjne to z kolei sytuacja, kiedy podatnicy należący do grupy VAT prawnie lub faktycznie, bezpośrednio lub pośrednio, znajdują się pod wspólnym kierownictwem, a także, gdy członkowie grupy VAT organizują swoje działania w porozumieniu.
W skład grupy VAT mogą wchodzić podmioty mające siedzibę na terytorium Polski albo których oddział, za pośrednictwem jakiego prowadzą działalność gospodarczą, znajduje się na terytorium naszego kraju. Co ważne, podmiot może być członkiem tylko jednej grupy VAT, członkiem grupy VAT nie może być inna grupa VAT, a do tego grupy VAT nie mogą być rozszerzane lub pomniejszane o żadnych członków.
Czytaj także: Grupy VAT – korzyści z grup VAT, o których musisz wiedzieć
Tworzenie grup VAT
W celu założenia grupy VAT konieczne jest zawarcie umowy pomiędzy członkami, którzy mają wchodzić w jej skład. W umowie muszą zostać zawarte dane podatników tworzących grupę VAT. Należy także wskazać, na jaki okres grupa zostaje założona, przy czym, nie może to być okres krótszy niż trzy lata. Wskazany okres można przedłużyć, jednak należy to zrobić w terminie 30 dni przed wygaśnięciem obowiązującej umowy.
Tworząc grupę VAT, trzeba też wskazać przedstawiciela grupy VAT, wyznaczonego spośród jej członków. Wśród jego zadań jest zgłaszanie naczelnikowi urzędu skarbowego wszelkich zmian w faktycznym lub prawnym stanie grupy, które naruszają warunki uznania grupy VAT za podatnika. Warto wiedzieć, że traci ona status podatnika w przypadku naruszenia wspomnianych warunków lub w przypadku upływu terminu, na jaki została założona.
Poza zawarciem umowy, utworzenie grupy VAT wymaga dokonania zgłoszenia rejestracyjnego na formularzu VAT-R.
Jak działa grupa VAT?
Członkowie grupy VAT tracą status podatników VAT, a tym samym wszelkie rozliczenia na gruncie podatku od towarów i usług dokonywane są w ramach grupy VAT. Zasada ta nie dotyczy podatku dochodowego i w dalszym ciągu konieczne jest prowadzenie osobnych rozliczeń.
Funkcjonowanie grup VAT ma za zadanie upraszczać rozliczenia pomiędzy jej członkami. Oznacza to, że podatnicy nie muszą wystawiać faktur sprzedaży na rzecz pozostałych członków, a więc następuje wyłączenie opodatkowania VAT transakcji pomiędzy nimi. Fakturę może zastąpić w tym wypadku nota księgowa. Innymi słowy, dostawa towarów lub świadczenie usług zrealizowane przez jednego członka grupy VAT na rzecz innego członka tej samej grupy VAT nie podlega opodatkowaniu.
Należy wiedzieć, że zgodnie z obowiązującymi przepisami, członkowie grupy VAT są zobowiązani do prowadzenia ewidencji transakcji, których dokonują pomiędzy sobą.
W przypadku gdy dostawa towarów lub świadczenie usług odbywa się na rzecz podmiotu spoza grupy VAT, to świadczeniodawcą jest grupa VAT, a nie jej poszczególni członkowie. Podobnie jest w przypadku, gdy dostawa towarów lub świadczenie usług odbywa się na rzecz jednego z członków grupy VAT. W takim wypadku są one realizowane na rzecz całej grupy VAT, a nie na jej pojedynczych członków.
Czytaj także: JPK_GV – na jakich zasadach rozliczać grupy VAT? enova365 wyjaśnia!
Grupa VAT od 2023 – korzyści
Istnienie grup VAT ma upraszczać obowiązki administracyjne i zmniejszać ich liczbę. Znika na przykład konieczność stosowania mechanizmu podzielonej płatności (split payment) pomiędzy członkami grupy VAT. Grupa składa też jeden zbiorczy JPK, zamiast odrębnych JPK dla każdego podmiotu. Wyłączenie transakcji między członkami grupy VAT z opodatkowania ma też poprawić płynność finansową przedsiębiorstw, dzięki elastycznemu zarządzaniu podatkiem naliczonym.
