Ulga na złe długi pozwala uniknąć płacenia podatku za nieopłacone faktury. Dotyczy to podatku CIT, PIT oraz VAT. Wierzyciel może więc ochronić się przed zapłaceniem podatku od przychodów, które realnie nie wpłynęły na jego konto. Zobacz, na czym polega ulga za złe długi w podatku dochodowym oraz VAT.
Spis treści:
- Ulga na złe długi – co to jest?
- Ulga na złe długi – warunki skorzystania?
- Kiedy skorygować ulgę na złe długi?
- Czy ulga na złe długi dotyczy podmiotów powiązanych?
- Ulga na złe długi – uchroń się przed płaceniem podatku od wierzytelności!
Ulga na złe długi – co to jest?
Za przychód w firmie uznaje się nie tylko środki pochodzące z zapłaconych faktur, ale i kwoty należne, czyli faktury nieopłacone. Oznacza to, że obowiązek podatkowy może powstawać, zanim nabywca usług czy towarów zdąży opłacić faktury lub gdy spóźnia się z uiszczeniem należności.
Ulga na złe długi CIT, PIT i VAT ma uchronić wierzyciela przed płaceniem podatku od niezapłaconych należności. Regulacja ta weszła w życie w 2020 roku.
Na czym polega ulga za złe długi? Załóżmy, że sprzedawca wystawia fakturę, z terminem płatności 14 dni. Jeżeli dłużnik, w tym wypadku nabywca, nie opłacił faktury w ciągu 90 dni po terminie płatności (po dacie, kiedy płatność stała się wymagalna), sprzedawca ma prawo skorzystać z ulgi na złe długi.
Ulga na złe długi – warunki skorzystania?
Aby skorzystać z ulgi za złe długi, wierzyciel i dłużnik muszą spełniać warunki określone w ustawach: odpowiednio ustawie o CIT lub ustawie o PIT, a także ustawie o VAT.
Ulga na złe długi – PIT
Ulga za złe długi polega na zmniejszeniu podstawy opodatkowania o wartość niezapłaconych faktur, które spełniają warunki ustawowe. Odliczenia od podstawy można dokonać w zeznaniu za rok podatkowy, w którym upłynęło 90 dni od daty wymagalności należności ujętej na fakturze, na rachunku lub na umowie.
Obowiązek podatkowy zostaje przeniesiony tym samym na dłużnika, który musi odpowiednio zwiększyć podstawę opodatkowania. Po opłaceniu faktury, wierzyciel oraz dłużnik mają obowiązek dokonania korekty powrotnej.
W przypadku osób rozliczających podatek dochodowy od osób fizycznych, podstawą prawną do zmniejszenia podstawy opodatkowania jest art. 26i pkt 1 ustawy o PIT, który wskazuje, że:
Art. 26i. 1. Podstawa obliczenia podatku ustalona zgodnie z art. 26 ust. 1, art. 30c ust. 2 lub art. 30ca ust. 3 oraz po uprzednim odliczeniu kwot określonych w art. 26e, art. 26ga, art. 26gb, art. 26h–26hd i art. 52jb:
1) może być zmniejszona o zaliczaną do przychodów należnych wartość wierzytelności o zapłatę świadczenia pieniężnego w rozumieniu art. 4 pkt 1a ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom, która nie została uregulowana lub zbyta, przy czym zmniejszenia dokonuje się w zeznaniu
Co więcej, wierzyciel, którego wierzytelność jest wyższa, niż podstawa opodatkowania może obniżać podstawę opodatkowania przez 3 lata, licząc od końca roku, w którym powstało prawo do ulgi za złe długi. Tak więc, jeżeli podstawa opodatkowania w danym roku wynosiła 10 000 PLN, a niezapłacona należność to 20 000 PLN, wierzyciel może obniżyć podstawę w tym roku o 10 000 PLN i w kolejnym o 10 000 PLN, o ile płatność nie zostanie uregulowana.
Co więcej, wierzyciel, który w danym roku podatkowym wykazuje stratę, powiększa tę stratę o wartość należnej płatności.
Aby móc skorzystać z ulgi na złe długi, muszą zostać dodatkowo spełnione łącznie warunki ustawowe (art. 26i):
- ulga na złe długi odnosi się „wyłącznie do wierzytelności lub zobowiązań, odpowiednio o zapłatę lub do zapłaty, świadczeń pieniężnych, wynikających z transakcji handlowych, jeżeli z tytułu tych transakcji przynajmniej u jednej ze stron określa się przychody lub koszty uzyskania przychodów, bez względu na termin ich ujęcia w tych przychodach lub kosztach uzyskania przychodów” (art 26i ust. 9)
- „dłużnik na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego dzień złożenia zeznania podatkowego nie jest w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji” (art 26 i ust. 10 pkt 1),
- „od daty wystawienia faktury (rachunku) lub zawarcia umowy dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym została wystawiona faktura (rachunek) lub została zawarta umowa, a w przypadku gdy rok kalendarzowy, w którym wystawiono fakturę (rachunek), jest inny niż rok kalendarzowy, w którym zawarto umowę – gdy nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku kalendarzowego późniejszej z tych czynności”; (art 26 i ust. 10 pkt 2),
- „transakcja handlowa zawarta jest w ramach działalności wierzyciela oraz działalności dłużnika, z których dochody podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej” (art 26 i ust. 10 pkt 3).
Ulga na złe długi może zostać także rozliczana w zaliczkach na podatek dochodowy. Kwestia ta została uregulowana w art. 44 ust. 17-24 ustawy o PIT. Dochód, który stanowi podstawę obliczenia zaliczki na podatek dochodowy, może zostać pomniejszony o przychód należny, pochodzący z nieopłaconej należności, pod warunkiem że upłynęło 90 dni od dnia wymagalności płatności.
Ulga na złe długi – CIT
Ulga na złe długi w podatku dochodowym od osób prawnych CIT także polega na obniżeniu podstawy opodatkowania przy rozliczeniu rocznym. Podobnie jak przy PIT, ulga przysługuje w roku, w którym upłynęło 90 dni od dnia wymagalności należności.
Podstawą prawną tego rozwiązania jest art. 18f ustawy o CIT:
Art. 18f. 1. Podstawa opodatkowania ustalona zgodnie z art. 18 lub art. 24d ust. 3 oraz po uprzednim odliczeniu kwot określonych w art. 18d, art. 18db, art. 18ea– 18ef i art. 38eb:
1) może być zmniejszona o zaliczaną do przychodów należnych wartość wierzytelności o zapłatę świadczenia pieniężnego w rozumieniu art. 4 pkt 1a ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom, która nie została uregulowana lub zbyta, przy czym zmniejszenia dokonuje się w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym upłynęło 90 dni od dnia upływu terminu zapłaty określonego na fakturze (rachunku) lub w umowie;
Warunki korzystania z ulgi na złe długi w ramach rozliczenia CIT są analogiczne do rozwiązań wynikających z ustawy o PIT.
Ulga na złe długi – VAT
Wierzyciel, który jest zarejestrowany jako czynny płatnik podatku VAT, może skorzystać z ulgi na złe długi przy rozliczaniu podatku VAT. Ulga dotyczy czynności opodatkowanych VAT, które nie zostały uregulowane w ciągu 90 dni od daty wymaganej płatności.
Kwestię ulgi na złe długi w podatku VAT regulują przepisy ustawy o VAT art. 89a ust. 1 i 1a:
Art. 89a. 1. Podatnik może skorygować podstawę opodatkowania oraz podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona. Korekta dotyczy również podstawy opodatkowania i kwoty podatku przypadającej na część kwoty wierzytelności, której nieściągalność została uprawdopodobniona.
1a. Nieściągalność wierzytelności uważa się za uprawdopodobnioną, w przypadku gdy wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie w ciągu 90 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze.
Aby skorzystać z ulgi na złe długi, wierzyciel musi spełnić następujące warunki (art. 89a ust. 2):
- “na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której dokonuje się korekty, o której mowa w ust. 1: a) wierzyciel jest podatnikiem zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny”;
- “od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 3 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona”.
Jeżeli natomiast dłużnikiem jest podmiot niezarejestrowany jako płatnik VAT, to ulga „może zostać dokonana, jeżeli:
1) wierzytelność została potwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego lub
2) wierzytelność została wpisana do rejestru długów prowadzonego na poziomie krajowym, lub
3) wobec dłużnika ogłoszono upadłość konsumencką na podstawie odrębnych przepisów”.
Wprowadzenie odpowiednich korekt i odliczeń ułatwi Ci system do zarządzania księgowością firmy. Poznaj moduł Finanse i Księgowość enova365.
Ulga na złe długi u dłużnika
Tak w przypadku podatku VAT, CIT, jak i PIT, skorzystanie z ulgi u wierzyciela, generuje obowiązek podatkowy u dłużnika. W przypadku PIT i CIT powinien on powiększyć podstawę opodatkowania o kwotę z niezapłaconej faktury, rachunku czy umowy.
W przypadku VAT dłużnik jest zobowiązany do korekty odliczonej kwoty podatku z faktury w rozliczeniu za okres, w którym upłynął termin 90 dni od kiedy płatność stała się wymagalna.
Kiedy skorygować ulgę na złe długi?
Zarówno w przypadku podatków PIT, CIT, jak i VAT ulgę na złe długi zastosować można, jeżeli termin płatności faktury został przekroczony o 90 dni. Ulga na złe długi w zeznaniu rocznym powinna być ujęta za rok, w którym powstało opóźnienie.
W przypadku podatku VAT „korekta (…) może nastąpić w rozliczeniu za okres, w którym nieściągalność wierzytelności uznaje się za uprawdopodobnioną, pod warunkiem że do dnia złożenia przez wierzyciela deklaracji podatkowej za ten okres wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie” (art. 89 ust. 3 ustawy o VAT).
Jeżeli należność zostanie uregulowana, podmioty dokonują korekty powrotnej – dotyczy to podatku CIT, PIT i VAT.
Czy ulga na złe długi dotyczy podmiotów powiązanych?
Z ulgi na złe długi mogą korzystać także podmioty powiązane. Możliwość korzystania z ulgi na złe długi między podmiotami powiązanymi wyłączał art. 89a ust 7. ustawy o VAT. Przepis ten został uchylony. Oznacza to, że w obecnym porządku prawnym, nie istnieje obostrzenie zakazujące korzystania z tej ulgi przez podmioty powiązane.
Ulga na złe długi – uchroń się przed płaceniem podatku od wierzytelności!
Jeżeli Twój kontrahent popada w zwłokę ze spłaceniem należności, która przekracza 90 dni, możesz uchronić się przed zapłaceniem podatku dochodowego oraz VAT od kwoty, która realnie nie wpłynęła na Twoje konto. Możesz to zrobić dzięki odliczeniom z tytułu ulgi na złe długi.
Rozliczenia podatków ułatwi Ci odpowiedni system księgowy. Sprawdź, jakie możliwości daje Ci ERP enova365. Umów się na bezpłatną konsultację lub samodzielnie przetestuj nasze 14-dniowe demo.
