Skala podatkowa to podstawowa forma opodatkowania osób zatrudnionych oraz działalności gospodarczej. Wysokość podatku uzależniona jest od progów podatkowych i osiąganego dochodu. Sprawdź, jak obliczyć podatek na zasadach ogólnych w 2023.
Spis treści
- Skala podatkowa – co to jest?
- Skala podatkowa – różnica pomiędzy rokiem 2022 i 2023
- Skala podatkowa: jakich dochodów dotyczy?
- Skala podatkowa – jak rozliczyć dochód?
Skala podatkowa – co to jest?
Skala podatkowa to opodatkowanie dochodów osób fizycznych na zasadach ogólnych. Jest to jedyna dostępna forma opodatkowania dla osób, które uzyskują przychody ze stosunku pracy, umów zlecenie czy też umów o dzieło. Wyjątek stanowi wynajem prywatny, który od stycznia 2023 roku może być rozliczany wyłącznie za pomocą ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Skala podatkowa to także domyślna forma opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej, choć przedsiębiorcy mają jeszcze inne opcje, o czym powiemy więcej dalej.
Podatek przy skali podatkowej jest naliczany nie od przychodu, ale od dochodu. Oznacza to, że w większości przypadków od dochodu można odliczyć koszty uzyskania przychodów. Wyjątkiem są umowy cywilnoprawne, takie jak umowa zlecenie i umowa o dzieło, których wartość nie przekracza 200 zł. W pozostałych sytuacjach od przychodów odejmuje się wyżej wspomniane koszty ich uzyskania i w ten sposób oblicza się dochód, od którego obliczany jest podatek dochodowy.
dochód do opodatkowania = przychód – koszty uzyskania przychodu oraz ulgi i odliczenia
Skala podatkowa – różnica pomiędzy 2022 i 2023 rokiem
Choć na początku 2022 r. obowiązująca stawka podatku dochodowego (PIT) w pierwszym progu podatkowym wynosiła 17%, w lipcu 2022 r. weszły przepisy znane jako Polski Ład 2.0. Choć w trakcie roku co do zasady nie powinno zmieniać się przepisów podatkowych, wyjątek stanowią zmiany na korzyść podatnika. I tak było w tym przypadku. Podatek PIT w pierwszym progu podatkowym został obniżony do 12% z mocą od 1 stycznia 2022 roku. Taka sama wysokość podatku obowiązuje też w 2023 roku.
W ubiegłym roku kwota wolna od podatku wynosiła 30 000 zł. W tym roku jest tak samo, ale zmieniła się kwota zmniejszająca podatek. Ma to związek z wysokością stawek podatkowych, jakie określa skala podatkowa. 2023 rok to czas, w którym podatek w pierwszym progu podatkowym wynosi 12%.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie posługuje się pojęciem kwoty wolnej od podatku. Wszystkie przepisy o PIT odnoszą się do kwoty zmniejszającej podatek. Jej wysokość zależy od stawki podatku. Przy stawce 17%, która obowiązywała od stycznia do czerwca 2022 r. kwota zmniejszająca podatek, wynosiła 5 100 zł, czyli dokładnie 17% z 30 000 zł.
W przypadku dwunastoprocentowego podatku kwota zmniejszająca wyniesie 3 600 zł, co stanowi 12% z 30 000 zł. Dokładnie taką kwotę przewiduje skala podatkowa 2023.
Skala podatkowa: jakich dochodów dotyczy?
Zacznijmy od tego, że od dochodu należy zapłacić podatek. Skala podatkowa działa w ten sposób, że wysokość podatku zależy od wysokości dochodu.
Skala podatkowa w Polsce zawiera dwa podstawowe progi podatkowe, ale można też wyodrębnić dwa dodatkowe progi – do 30 000 zł, gdzie nie płaci się podatku i powyżej miliona zł, gdzie obowiązuje danina solidarnościowa.
Chodzi o to, że przy rocznych dochodach nieprzekraczających 30 000 zł naliczana jest jedynie składka zdrowotna. W przedziale od 30 000 do 120 000 zł podatek wynosi 12%. Przy dochodach powyżej 120 000 zł zaczyna się drugi próg podatkowy ze stawką 32%. Osoby, których dochody przekraczają milion złotych, są zobowiązane do zapłaty daniny solidarnościowej w wysokości 4% od nadwyżki dochodów powyżej miliona złotych.
Skala podatkowa a działalność gospodarcza
Choć, jak wspomnieliśmy powyżej, w wypadku osób prowadzących działalność gospodarczą, skala podatkowa to domyślny sposób opodatkowania, przedsiębiorcy mają jednak pewne pole manewru, jeśli chodzi o podatek. Skala podatkowa, czyli opodatkowanie na zasadach ogólnych może zostać przez nich zmieniona na podatek liniowy albo ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Jeżeli jednak chcą zrezygnować z opodatkowania na zasadach ogólnych, muszą pamiętać o terminach, w których taka zamiana jest możliwa.
Sposób opodatkowania inny niż zasady ogólne można wybrać od razu przy zakładaniu działalności gospodarczej lub zmienić go w trakcie prowadzenia działalności gospodarczej. Osoby, które już prowadzą działalność gospodarczą, mogą do 20 lutego zmienić sposób naliczania podatku za dany rok.
Jeżeli jako przedsiębiorca rozliczasz się na zasadach ogólnych, masz prawo odliczać od swoich przychodów koszty związane z prowadzoną działalnością, takie jak między innymi:
- amortyzacja,
- zakupy towarów i usług,
- koszty ubezpieczeń,
- wynagrodzenia pracowników.
Pamiętaj jednak, że wszystkie transakcje sprzedażowe oraz koszty musisz dokumentować. Pomogą Ci w tym odpowiednie narzędzia informatyczne, takie jak system ERP enova365. Wystarczy, że wprowadzisz potrzebne dokumenty a enova365, a w szczególności jej moduły Księgowość oraz Kadry i płace samodzielnie zaciągną odpowiednie dane z bazy, a następnie wyliczą podatek i wygenerują potrzebne dokumenty.
Skala podatkowa a umowy cywilnoprawne
W przypadku umów cywilnoprawnych, takich jak umowa zlecenie czy umowa o dzieło, o wartości do 200 zł brutto obowiązuje zryczałtowany podatek. Skala podatkowa nie ma tu zastosowania, bo takich dochodów nie wykazuje się w zeznaniu rocznym. Minusem takiego sposobu opodatkowania jest brak możliwości odliczenia kosztów uzyskania przychodów.
Opodatkowanie umów zlecenie i o dzieło o wartości powyżej 200 zł brutto podlega pod zasady ogólne. Skala podatkowa ma tu zastosowanie nawet wtedy, gdy pojedynczy rachunek do takich umów jest mniejszy niż 200 zł, ale cała umowa opiewa na wyższą kwotę.
Skala podatkowa – jak rozliczyć dochód?
W trakcie roku od dochodów wynikających z zatrudnienia na umowę o pracę oraz z umów cywilnoprawnych pobierana jest zaliczka na podatek PIT. Przy obliczeniach podatku brana jest pod uwagę wysokość kwoty zmniejszającej podatek. Suma zaliczek na podatek dochodowy jest wykazywana przez pracodawcę w formularzu PIT-11.
Pracownikom i zleceniobiorcom przysługuje odliczenie kosztów uzyskania przychodu. W przypadku pracowników ich wysokość zależy od tego, czy zakład pracy znajduje się w miejscu ich zamieszkania, czy też nie. W tym pierwszym wariancie takie koszty wynoszą 250 zł, a w drugim 300 zł miesięcznie. Dla umów cywilnoprawnych przewidziano koszty uzyskania przychodu w wysokości 20% lub 50% wartości umowy. Zleceniodawca po zakończonym roku ma obowiązek wystawić PIT-11.
Osoby prowadzące działalność gospodarczą muszą w trakcie roku odprowadzać zaliczki na podatek dochodowy, o ile podatek należny pomniejszony o sumę zaliczek wpłaconych od początku roku przekracza 1 000 zł. Przy jego obliczaniu brana jest też pod uwagę kwota zmniejszająca podatek.
Po zakończonym roku osoby zatrudnione oraz zleceniobiorcy wypełniają PIT-37, gdzie sumują dochody z różnych źródeł, podlegających opodatkowaniu na zasadach ogólnych. Natomiast przedsiębiorcy rozliczający się w oparciu o skalę podatkową mają obowiązek wypełnić PIT-36. W tych formularzach trzeba przedstawić sumę osiągniętych dochodów oraz sumę zaliczek przekazanych do urzędu skarbowego.
Jeśli wpłacone zaliczki, po uwzględnieniu przysługujących ulg i odliczeń, będą wyższe od podatku należnego według skali podatkowej, to będzie przysługiwał zwrot podatku. Natomiast jeśli będą niższe, to niezbędna będzie dopłata podatku dochodowego od osób fizycznych. Termin na taką wpłatę przypada na ostatni dzień kwietnia, z tym że jeśli wypada on w dzień wolny od pracy, to termin ulega przesunięciu na najbliższy dzień pracujący.
Wszystkie rozliczenia podatkowe są bardzo proste, jeżeli do ich wykonania użyjesz odpowiednich rozwiązań informatycznych. Jednym z najlepszych jest system ERP enova365, który umożliwia między innymi prowadzenie KPiR oraz naliczanie rocznych deklaracji PIT. Dzięki zaszytym w programie regułom enova365 jest w stanie wykonać wszystkie obliczenia praktycznie samodzielnie. Twoim zadaniem będzie tylko wprowadzenie wszystkich potrzebnych danych i zaznaczenie wybranych przez siebie opcji.
Jeżeli zatrudniasz pracowników być może, zainteresuje Cię możliwość udostępniania deklaracji podatkowych PIT pracownikom w Pulpicie Pracownika za potwierdzeniem odbioru.
Jeśli chcesz mieć pewność, że prawidłowo obliczasz podatek na zasadach ogólnych dla swoich pracowników, to skontaktuj się z nami i umów na bezpłatną prezentację z naszym specjalistą. Pokażemy Ci jak system enova365 może wspomóc pracę Twojej firmy. W trakcie prezentacji poznasz możliwości tego systemu, a nasz ekspert odpowie na każde Twoje pytanie.
