- Co to jest estoński CIT?
- Czy CIT estoński pozwala na wypłatę dywidendy?
- Jakie są stawki podatku w estońskim CIT?
- Przykład obliczenia ryczałtu od dochodów spółek
- Co zmienił estoński CIT 2.0?
- Zasady opodatkowania estońskim CIT w 2022 roku
- Kto musi poczekać na przejście na estoński CIT?
- Jakie zmiany w estońskim CIT weszły w życie w 2023 roku?
- Jak przygotować się na zmiany w przepisach w estońskim CIT?
- Estoński CIT a system enova365
Estoński CIT to krótsze określenie na ryczałt od dochodu spółek kapitałowych. Potoczna nazwa dla tego sposobu opodatkowania wzięła się stąd, że podobny system po raz pierwszy został wprowadzony w Estonii. Przyniosło to blisko dwukrotne przyśpieszenie tempa wzrostu gospodarczego oraz prywatnych inwestycji. Od 2021 r. takie rozwiązanie działa też w Polsce.
Co to jest estoński CIT?
W przypadku klasycznego CIT, jaki płacą osoby prawne, podstawą opodatkowania jest suma dochodów z zysków kapitałowych oraz z innych źródeł. Zaliczki na ten podatek muszą być wpłacane co miesiąc, a w przypadku nowych oraz małych podatników – co kwartał.
W odróżnieniu od zwykłego CIT w przypadku estońskiego CIT w ogóle nie ma obowiązku wpłat zaliczek na podatek. Wpływa to korzystnie na płynność finansową takiej spółki. Kiedy wobec tego następuje zapłata podatku? Taki obowiązek powstaje dopiero w momencie wypłaty zysku.
WAŻNE: Tak długo jak zysk nie jest wypłacany, tak długo spółka nie musi płacić podatku CIT. Jest to niewątpliwie spora zaleta stosowania estońskiego CIT.
Czy CIT estoński pozwala na wypłatę dywidendy?
Ideą estońskiego CIT jest inwestowanie zysków w rozwój firmy. Korzyścią dla spółki jest to, że nie ma ona obowiązku odprowadzać miesięcznych lub kwartalnych zaliczek na podatek CIT. A co wtedy, gdy wspólnicy zdecydują się na wypłatę zysku? Jest to jak najbardziej możliwe. Jednak moment, w którym zysk jest wypłacany w formie dywidendy powoduje konieczność odprowadzenia podatku.
Na pierwszy rzut oka, stawki podatku przewidziane dla ryczałtu od dochodów spółek kapitałowych są wyższe od klasycznych stawek CIT. Ale tylko w wypadku estońskiego CIT podatek, który wspólnik lub akcjonariusz zapłaci od otrzymanej dywidendy, będzie podlegać pomniejszeniu. W efekcie, efektywna stawka podatkowa jest niższa w porównaniu do klasycznego CIT.
W przypadku spółek, które rozpoczynają działalność oraz tych, które posiadają status małego podatnika, wspólnicy mogą pomniejszyć podatek od zysku o 90% podatku zapłaconego przez spółkę. Natomiast dla wypłat zysku z pozostałych spółek wspólnicy mogą pomniejszyć należny podatek o 70% podatku zapłaconego przez spółkę.
Jakie są stawki podatku w estońskim CIT?
Spółki rozpoczynające działalność oraz posiadające status małego podatnika zapłacą podatek CIT w wysokość 10%. Pozostałe spółki obłożone są 20% podatkiem CIT. Należy też pamiętać, że w przypadku spółek kapitałowych istnieje system podwójnego opodatkowania. Najpierw spółka płaci podatek od zysku netto, a w momencie gdy wypłaci go wspólnikom to muszą oni zapłacić podatek od zysków kapitałowych w wysokości 19%.
Jednak dzięki zastosowaniu wspomnianego już mechanizmu odliczenia części podatku płaconego przez spółkę efektywna stawka podatku wyniesie 20% dla małych podatników i podmiotów rozpoczynających działalność oraz 25% dla pozostałych spółek. W przypadku klasycznego CIT efektywne stawki podatku wynoszą odpowiednio 26,29% i 34,39%, co stanowi różnicę o 6,29 i 9,39 punktu procentowego.
WAŻNE: Zastosowanie mechanizmu pozwalającego na odliczenie CIT, zapłaconego przez spółkę, od należnego podatku od zysków kapitałowych, który musi zapłacić wspólnik jest możliwe tylko w przypadku klasycznej dywidendy. Dywidenda taka jest wypłacana na podstawie uchwały o podziale zysku po zakończeniu roku obrotowego.
Przykład obliczenia ryczałtu od dochodów spółek
Załóżmy, że spółka ma do wypłaty zysk w wysokości 2 mln zł. Dla ułatwienia przyjmijmy, że jest tylko jeden wspólnik. W zależności od wielkości spółki są dwie możliwości zapłaty ryczałtu od dochodów spółek:
- mały podatnik zapłaci CIT w wysokości 200 000 zł (2 mln zysku razy stawka CIT 10%),
- duży podatnik zapłaci CIT w wysokości 400 000 zł (2 mln zysku razy stawka CIT 20%).
Od otrzymanej dywidendy wspólnik musi odprowadzić podatek od zysków kapitałowych. Jednak w przeciwieństwie do klasycznego CIT w przypadku spółki, która korzysta z estońskiego CIT wspólnik może odliczyć sobie część podatku:
- 90% podatku CIT zapłaconego przez małego podatnika, czyli 200 000 zł razy 90%, co daje 180 000 zł,
- 70% podatku CIT zapłaconego przez dużego podatnika, czyli 400 000 zł razy 70%, co daje 280 000 zł.
Teraz pora na wyliczenie należnego podatku od zysków kapitałowych:
- mały podatnik 200 000 zł (2 mln zł razy 19% = 380 000 zł minus 180 000 zł odliczenia),
- duży podatnik 100 000 zł (2 mln zł razy 19% = 380 000 zł minus 280 000 zł odliczenia).
Można jeszcze podliczyć sumę zapłaconych podatków przez spółkę oraz wspólnika:
- mały podatnik 400 000 zł (200 000 zł CIT plus 200 000 zł podatku od zysków kapitałowych),
- duży podatnik 500 000 zł (400 000 zł CIT plus 100 000 zł podatku od zysków kapitałowych).
A jak estoński CIT wypada w porównaniu z klasycznym podatkiem CIT? Przy tych samych założeniach cały należny podatek wyniósłby:
- dla małego podatnika 525 800 zł (2 mln zł razy efektywna stawka 26,29%),
- dla dużego podatnika 687 800 zł (2 mln zł razy efektywna stawka 34,39%).
Co zmienił estoński CIT 2.0?
Chociaż estoński CIT funkcjonuje w prawie podatkowym od 2021 r., to jednak zaraz po wdrożeniu do polskiego porządku prawnego nie cieszyło się zbytnią popularnością. Na przeszło 400 000 uprawnionych spółek z o.o. jedynie 337 podmiotów wybrało tę formę opodatkowania. Była to wina zbyt wysokich wymagań, stawianych chętnym do skorzystania z ryczałtu od dochodu spółek.
Na szczęście, ustawodawca zauważył ten problem i zainicjował liberalizację przepisów. Ustawą z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dziennik Ustaw z 2021 r. poz. 2105) dokonano zmian w przepisach o CIT.
W związku z tym, od 2022 roku obowiązywały nowe, prostsze zasady.
- Zniesiono limit przychodów, które ograniczały możliwość skorzystania z estońskiego CIT.
- Uchylono obowiązek ponoszenia określonych nakładów inwestycyjnych na środki trwałe.
- Zniesiono obowiązek zapłaty podatku na wejściu, pod warunkiem pozostania w estońskim CIT przez 4 lata.
- Rozszerzono katalog podmiotów, mogących wybrać ten podatek o spółki komandytowe, komandytowo-akcyjne oraz proste spółki akcyjne.
- Umożliwiono przejście na ryczałt od dochodów spółek także w trakcie roku podatkowego.
Już widać, że przyniosło to pozytywne efekty. Na początku 2022 r. aż 5 079 spółek zdecydowało się na estoński CIT, co stanowi 15-krotny wzrost w stosunku do poprzedniego roku. Ostateczna liczba takich podmiotów na koniec 2022 r. może być jeszcze wyższa, a to dlatego, że decyzja o przejściu na ten podatek jest możliwa również w trakcie roku.
WAŻNE: Przejście na estoński CIT w trakcie roku wiąże się z obowiązkiem rozliczenia klasycznego podatku CIT. Niezbędne jest też zamknięcie ksiąg rachunkowych oraz sporządzenie sprawozdania finansowego. Dzięki temu można prawidłowo ustalić podstawę podatku za okres opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek.
Zasady opodatkowania estońskim CIT w 2022 roku
Ten rodzaj podatku dostępny jest dla spółek kapitałowych, takich jak:
- spółka z o.o.,
- spółka akcyjna,
- prosta spółka akcyjna.
Wskutek zmian w prawie, od 2022 r. z tego podatku mogą również skorzystać niektóre spółki komandytowe i komandytowo-akcyjne. Ustawodawca stawia jednak pewne warunki dla podmiotów, które są zainteresowane przejściem na tę formę opodatkowania.
Lista wymagań, które trzeba spełnić, by móc korzystać z estońskiego CIT
- Zatrudnianie co najmniej 3 osób w pełnym wymiarze czasu pracy lub ponoszenie wydatków na wynagrodzenia nie mniejszych od 3-krotności przeciętnego wynagrodzenia.
- Brak możliwości posiadania udziałów w innych spółkach.
- Przynajmniej 50% przychodów musi mieć charakter inny niż pasywny.
- Udziałowcami spółki mogą być wyłącznie osoby fizyczne.
Oprócz tego niektóre podmioty są ustawowo wyłączone z estońskiego CIT. Do grupy tej należą:
- instytucje finansowe,
- instytucje podatkowe,
- podatnicy w specjalnej strefie ekonomicznej,
- podatnicy w stanie upadłości lub likwidacji,
- spółki utworzone przez połączenie lub podział w ciągu ostatnich 24 miesięcy.
Kto musi poczekać na przejście na estoński CIT?
Oprócz podmiotów, które są trwale wyłączone z możliwości skorzystania z tego podatku, istnieje też grupa podmiotów, które obowiązkowo muszą poczekać na możliwość przejścia na estoński CIT. W szczególności dotyczy to różnego rodzaju reorganizacji spółek.
Ustawodawca ograniczył możliwość zastosowania tego podatku przez następujące podmioty:
- spółki powstałe w wyniku połączenia lub podziału,
- spółki utworzone przez podmioty, które jako wkład wniosły składniki majątku uzyskane w wyniku likwidacji innych podmiotów, w których same posiadały udziały,
- spółki utworzone przez podmioty, które w roku utworzenia lub w następnym roku wniosły aportem przedsiębiorstwo, ZCP lub składniki przedsiębiorstwa o wartości powyżej 10 000 euro.
Wspomniane wyżej spółki nie będą mogły korzystać z estońskiego CIT w roku, w którym rozpoczynają działalność oraz w roku następnym, jednak nie mniej niż przez 24 miesiące.
Jakie zmiany w estońskim CIT weszły w życie w 2023 roku?
Ustawa z dnia 7 października 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw wprowadza zmiany również w estońskim CIT. Są to pewne doprecyzowania, które z punktu widzenia podatników są korzystne. Weszły one w życie od 1 stycznia 2023 r.
Jakie zmiany w estońskim CIT wchodzą w życie w 2023 r.?
1. Doprecyzowanie terminu na zawiadomienie organu podatkowego o przejściu na estoński CIT – nowy termin zawiadomienia organu podatkowego o wejściu w estoński CIT to koniec pierwszego miesiąca roku opodatkowania w ryczałcie od dochodów spółek.
2. Przesunięcie terminu zapłaty podatku w przypadku wypłaty dywidendy – zapłata ryczałtu od dochodu z tytułu podzielonego zysku i dochodu z tytułu zysku przeznaczonego na pokrycie strat powinna zostać zrealizowana do końca trzeciego miesiąca roku podatkowego następującego po roku, w którym podjęto uchwałę o podziale lub pokryciu wyniku finansowego netto, a nie do 20 dnia siódmego miesiąca roku podatkowego, jak dotychczas. Podobnie w przypadku ryczałtu od rozdysponowanego dochodu z tytułu zysku netto. możliwości spełnienia warunku dotyczącego zatrudnienia poprzez umowy inne niż umowa o pracę.
3. Warunek dotyczący zatrudnienia będzie spełniony również w wypadku innych umów niż umowa o pracę.
Jak przygotować się na zmiany w przepisach w estońskim CIT?
Jeżeli Twoja firma wybrała opodatkowanie według ryczałtu od dochodów spółek w 2022 r.
Podatnicy, którzy wybrali opodatkowanie według ryczałtu od dochodów spółek w 2022 r., mają obowiązek złożyć deklarację o wysokości dochodu osiągniętego za poprzedni rok podatkowy na formularzu CIT-8E do końca trzeciego miesiąca roku podatkowego. W programie enova365 w wersji 2212.0.0 została udostępniona eDeklaracja oraz formularze i wydruki umożliwiające przygotowanie deklaracji CIT-8E(2) wraz z załącznikiem CIT/EZ(2).
Jeżeli rozważasz przejście na CIT estoński w 2023 roku
Podatnicy, którzy rozważają przejście na CIT estoński w 2023 r. mogą to zrobić na dwa sposoby. W przypadku, gdy przejście miałoby nastąpić od początku roku, należy do końca pierwszego miesiąca roku podatkowego, w którym chce się skorzystać z estońskiego CIT, złożyć zawiadomienie o wyborze tej formy opodatkowania do właściwego naczelnika Urzędu Skarbowego. Jeżeli przejście miałoby wystąpić w trakcie roku podatkowego, konieczne będzie dodatkowo rozliczenie CIT na dotychczasowych zasadach oraz zamknięcie ksiąg i sporządzenie sprawozdania finansowego, a następnie otworzenie ksiąg rachunkowych na pierwszy dzień opodatkowania ryczałtem.
Estoński CIT a system enova365
Estoński CIT to stosunkowo nowe rozwiązanie, które nie jest jeszcze zbyt popularne. Ze względu na niższe obciążenia podatkowe dostępne w ramach estońskiego CIT może ono być dobrym sposobem na legalną optymalizację podatkową.
Przechodzisz na estoński CIT – w czym może Ci pomóc enova365?
1. W zamknięciu roku i policzeniu CIT zwykłego za skrócony okres, jeżeli przechodzisz na estoński CIT w trakcie roku podatkowego.
2. W przygotowaniu potrzebnych deklaracji – w enova365 udostępniono deklarację i edeklarację do estońskiego CIT, dzięki czemu w systemie można przygotować oraz złożyć deklarację CIT-8E za 2022 r.
3. W zbieraniu danych do wyliczenia ryczałtu od dochodu spółki.
