Rentowność przedsiębiorstwa jest jedną z najważniejszych metryk we wszelkich analizach biznesowych. Chcąc ją wyliczyć, warto zastosować sprawdzone i stosowane od wielu lat rozwiązania. Jednym z najpopularniejszych i jednocześnie najlepszych jest model Du Ponta.
Spis treści:
- Model Du Ponta – co to jest?
- Do czego służy model Du Ponta?
- Jak obliczyć model Du Ponta?
- Model Du Ponta – korzyści z zastosowania
Model Du Ponta – co to jest?
Model Du Ponta, zwany również analizą Du Ponta oraz piramidą Du Ponta jest metodą badania kapitałów własnych przedsiębiorstwa. Umożliwia nie tylko analizowanie samej rentowności, ale również wpływu poszczególnych czynników na jej zmianę. Analiza Du Ponta wyróżnia trzy podstawowe czynniki, które pozwalają sprawdzić kondycję przedsiębiorstwa. Są to:
- rentowność sprzedaży (mierzona jako zysk netto),
- obrotowość aktywów,
- struktura kapitałów.
Model Du Ponta zastosowany został po raz pierwszy w 1919 roku, a opracował go Donaldson Brown pracujący dla firmy Du Pont de Nemours and Co (stąd nazwa). W jakim celu powstała piramida Du Ponta? Wspomniana firma nabyła w tamtym czasie akcje General Motors i rozpatrywano, w jaki sposób można poprawić finanse przedsiębiorstwa, aby przełożyło się to na zyski m.in. w postaci dywidendy. Donaldson Brown opracował schemat analizy, a następnie na jej podstawie zarekomendował odpowiednie działania przybliżające GM do osiągnięcia lepszych wyników.
Do czego służy model Du Ponta?
Głównym celem piramidy Du Ponta jest zidentyfikowanie oraz wskazanie kluczowych obszarów przedsiębiorstwa, które mają największy wpływ na uzyskiwaną przez organizację rentowność kapitału własnego. Du Ponta pozwala sprawdzić nie tylko aktualny stan firmy, ale również zbadać, jak zmiany poszczególnych czynników będą wpływały w przyszłości na ostateczny wynik analizy. Daje to szereg cennych z biznesowego punktu widzenia informacji, których odpowiednie wykorzystanie może przynieść wymierne korzyści dla rozwoju przedsiębiorstwa.
Model Du Ponta, mając formę analizy piramidalnej, pozwala skutecznie badać wzajemne oddziaływania poszczególnych czynników wchodzących w jego skład. W jego budowie wyróżnić możemy dwie grupy wskaźników:
- wskaźniki finansowe – łączące się ze sobą w formalny i matematyczny sposób,
- wskaźniki związane z relacjami – ściśle powiązane ze sobą zarówno w układzie pionowym, jak i poziomym.
Odpowiednie wyliczenie poszczególnych wskaźników modelu jest kluczowe dla poprawności jego działania. Jak to zrobić?
Jak obliczyć model Du Ponta?
Piramida Du Ponta wymaga od nas znajomości wskaźników, które pozwolą nam określić poszczególne elementy całości modelu. Podstawiając pod nie dane, możemy wyliczyć i przeanalizować rentowność kapitałów własnych przedsiębiorstwa.
Podstawowe i najistotniejsze elementy analizy Du Ponta to:
- ROS (ang. return on sales), czyli wskaźnik rentowności sprzedaży – jest on wynikiem różnicy między przychodami netto a zyskiem netto pochodzącym ze sprzedaży towarów lub usług.
- TAT (ang. total asset turnover) – wyliczany z przychodów netto ze sprzedaży podzielonych przez ogólną wartość aktywów. W modelu Du Ponta obrazuje on kwotę uzyskaną ze sprzedaży aktywów przedsiębiorstwa.
- ROA (ang. return on assets) – obrazuje rentowność aktywów firmy, czyli zwrot wygenerowany przez posiadane przez nią aktywa. Im jest on wyższy, tym lepsza jest kondycja analizowanej organizacji i może być wyliczony jako iloraz zysku netto spółki i ogólnej wartości aktywów lub jako iloczyn rentowności sprzedaży (ROS) i rotacji aktywów (TAT).
- ROE (ang. return on equity) – to czwarty ważny element całej piramidy, pod którym kryje się zwrot z kapitałów własnych. Pokazuje on efektywność wykorzystania wewnętrznych finansów firmy i możemy go obliczyć, korzystając ze wzoru:
(zysk netto / kapitał własny*) x 100%.
*Kapitałem własnym jest tutaj różnica powstająca z odjęcia zobowiązań firmowych od jej ogólnej sumy aktywów.
Wszystkie powyższe wskaźniki powinny być wyliczane i oceniane w zakładanym dla analizy okresie. Jeśli wykonujemy ją dla pełnego roku obrotowego, wskaźniki powinny oddawać wartości osiągnięte właśnie w tym przedziale czasowym. Podobnie jest, gdy analizę Du Ponta przeprowadzamy dla kwartału czy jednego miesiąca.
Definicje poszczególnych wskaźników mamy za sobą, sprawdźmy więc, jak model Du Ponta można wykorzystać w praktyce. Przejdźmy przez to krok po kroku:
- Na początek wyliczamy zysk firmy netto. Stanowi on różnicę przychodów ogólnych i ponoszonych kosztów.
- Wstawiamy go do wzoru zysk netto/przychody netto ze sprzedaży, aby uzyskać wartość ROS.
- Wzorem przychody netto ze sprzedaży/aktywa ogółem wyliczamy wskaźnik TAT, czyli rotację aktywów.
- Obliczamy strukturę kapitałów, czyli ogólnej wartości zobowiązań podzielonej przez ogólną wartość kapitału firmowego.
- Mnożymy ROS i TAT, by obliczyć rentowność aktywów ROA.
- W ostatnim kroku obliczamy ROE – wykorzystujemy wzór ROA x (aktywa ogółem/kapitały własne).
Jak nietrudno zauważyć, wskaźnik ROE w modelu Du Ponta jest najważniejszym elementem. Wskazuje on, m.in. skąd wynika dochodowość przedsiębiorstwa, a także określa czy i z jaką skutecznością inwestowane są środki pieniężne firmy.
Model Du Ponta – korzyści z zastosowania
Model Du Ponta od momentu jego pierwszego użycia w firmie General Motors jest jednym z najlepszych sposobów na biznesową analizę jakości działania dowolnego przedsiębiorstwa. Najlepiej sprawdza się on w organizacjach nastawionych na produkcję, skupiających się na wytwarzaniu konkretnych dóbr, jednakże wspomniane wskaźniki mierzyć można również w biznesach opartych o usługi.
Dzięki regularnemu przeprowadzaniu analizy Du Ponta w firmie uzyskujemy szereg korzyści, do których zaliczyć możemy m.in.:
- zrozumienie, skąd bierze się zyskowność przedsiębiorstwa,
- możliwość porównania różnych inwestycji między sobą,
- możliwość zestawiania danych firm działających w tej samej branży w celu porównania sposobów osiągania przez nie zwrotów z aktywów,
- możliwość obserwowania zmian w ROE na linii czasu, w celu wykrycia oraz eliminacji niekorzystnych tendencji,
- pokazanie pracownikom, jakie elementy firmy mają bezpośredni wpływ na jej zyskowność i w jaki sposób oni sami mogą wpłynąć na ostateczne wyniki przedsiębiorstwa.
W obecnych czasach przeprowadzenie takiej analizy jest niezwykle proste. Model Du Ponta zaimplementowany został np. do narzędzi Business Intelligence wchodzących w skład systemu ERP enova365.
Moduł BI enova365 korzysta z wewnętrznej operacyjnej bazy danych, dzięki czemu ma dostęp do wszystkich wskaźników niezbędnych dla wyliczenia ROE i szeregu innych KPI finansowych. Robi to więc w pełni automatycznie, a następnie prezentuje wyniki w czytelnej formie na Panelach BI w postaci tabel, wykresów oraz wskaźników. Dzięki temu Twoja analiza Du Ponta dzieje się niejako „w tle”, pozwalając Ci na bieżąco śledzić wszystkie kluczowe czynniki, które mają wpływ na ostateczny wynik.
System ERP enova365 wspiera Twój biznes w codziennych działaniach, również tych związanych z analizowaniem rentowności podejmowanych inwestycji. Jeśli chcesz wyposażyć się w potężne narzędzie do zarządzania organizacją, skontaktuj się z nami i umów na prezentację. W czasie jej trwania nasz specjalista pokaże Ci dokładnie możliwości enova365 oraz modułu Business Intelligence, który wesprze Cię w budowaniu przewagi konkurencyjnej i poprawianiu wyników biznesowych Twojej firmy.
