Planowanie budżetu w firmie – co to jest i na czym polega?

Planowanie budżetu w firmie – co to jest i na czym polega?

Planowanie budżetu firmy to kwintesencja prowadzenia biznesu. Polega ono na określaniu wpływów oraz wydatków firmy, m.in. na prowadzenie działalności, pensje dla pracowników czy inwestycje. Zobacz, jak zaplanować budżet dla swojego przedsiębiorstwa krok po kroku. 

Spis treści:

Najważniejsze informacje:

  • Planowanie budżetu umożliwia przewidywanie przychodów i wydatków, niezbędnych do strategicznego zarządzania finansami.
  • To narzędzie do określania potrzebnych zasobów finansowych, identyfikacji przeszkód finansowych i zarządzania wydatkami.
  • Planowanie budżetu wymaga regularnych aktualizacji, zaangażowania kierownictwa i pracowników oraz jest kluczowe dla efektywnej działalności gospodarczej.

Czym jest planowanie budżetu w firmie?

Planowanie budżetu w firmie to proces, który pomaga organizacjom przewidywać przyszłe przychody i wydatki. To jeden z najważniejszych elementów strategicznego planowania finansowego, zarządzania zasobami i osiągania celów biznesowych. Dlaczego? Bo budżet to narzędzie, które pomaga firmom określić, jakie zasoby finansowe będą potrzebne do realizacji ich celów. 

Dobre zaplanowanie budżetu pomaga w identyfikacji potencjalnych przeszkód finansowych i pozwala na wczesne ich rozwiązanie. Dzięki planowaniu budżetu przedsiębiorstwo może lepiej kontrolować swoje wydatki, przychody, a także potencjalne inwestycje. Proces ten umożliwia również identyfikację obszarów, które wymagają szczególnej uwagi, co może prowadzić do optymalizacji kosztów i zwiększenia rentowności. Wszystko to sprawia, że budżetowanie staje się niezbędnym narzędziem w efektywnym prowadzeniu działalności gospodarczej.

Warto też pamiętać, że skuteczne planowanie budżetu wymaga regularnej aktualizacji planowanych kosztów i przychodów oraz dostosowywania ich do zmieniających się warunków biznesowych. To dynamiczny proces, który wymaga zaangażowania zarówno kierownictwa, jak i pracowników na wszystkich szczeblach organizacji.

Czytaj także: Jak usprawnić budżetowanie?

Planowanie budżetu w firmie krok po kroku

Przedstawienie krok po kroku procesu tworzenia budżetu, od określenia celów finansowych po zatwierdzenie ostatecznego budżetu.

Krok 1: Wyznaczenie zespołu budżetowego

Pierwszym krokiem jest wyznaczenie osób odpowiedzialnych za proces budżetowania. Powinny to być osoby z różnych działów firmy, takich jak marketing, sprzedaż, logistyka, HR, finanse, rozwój biznesu, oraz administracja. Ważne jest, aby zespół był reprezentatywny dla wszystkich kluczowych obszarów działalności firmy.

Krok 2: Identyfikacja kluczowych wskaźników

Zespół budżetowy powinien zidentyfikować kluczowe wskaźniki wyników finansowych i operacyjnych, które będą monitorowane. To mogą być takie zmienne jak liczba nowych klientów, wskaźniki konwersji, koszty zmienne i stałe, czy efektywność kampanii reklamowych.

Krok 3: Ustalenie celów strategicznych i operacyjnych

Na tym etapie, firma określa swoje cele strategiczne (np. ekspansja na nowe rynki) oraz operacyjne (np. stworzenie zespołu do ekspansji). Cele te powinny być SMART (Specyficzne, Mierzalne, Osiągalne, Realistyczne, Ograniczone Czasowo).

Krok 4: Przygotowanie prognoz

Zespół budżetowy, korzystając z historycznych danych finansowych i bieżącej sytuacji rynkowej, przygotowuje prognozy sprzedaży, przychodów, kosztów, i innych kluczowych wskaźników. Prognozy te powinny być aktualizowane i dostosowywane do bieżących warunków rynkowych.

moduł budżetowanie w enova365
Moduł Budżetowanie enova365 służy do planowania i kontroli realizacji budżetów projektów

Krok 5: Przygotowanie modelu finansowego

Na podstawie zebranych danych i ustalonych celów, zespół budżetowy przygotowuje szczegółowy model finansowy, który uwzględnia wszystkie prognozy oraz planowane działania. Model ten powinien być elastyczny, aby móc go łatwo aktualizować.

Krok 6: Analiza i akceptacja budżetu

Zarząd firmy dokonuje przeglądu przygotowanego budżetu, analizuje go pod kątem zgodności z celami strategicznymi i operacyjnymi, i ostatecznie zatwierdza. W tym etapie mogą być dokonywane jeszcze pewne korekty.

Krok 7: Implementacja budżetu

Po zatwierdzeniu, budżet jest wdrażany. Wszystkie działy są informowane o swoich limitach budżetowych i celach, które muszą osiągnąć.

Krok 8: Monitorowanie i kontrola

Zespół budżetowy regularnie monitoruje wykonanie budżetu, porównując rzeczywiste wyniki z planami. Monitorowanie to powinno być przeprowadzane w regularnych odstępach czasu (np. miesięcznie), aby szybko identyfikować i korygować wszelkie odchylenia od planu.

Krok 9: Rewizja i aktualizacja budżetu

W zależności od wyników monitorowania, budżet może być rewidowany i aktualizowany, aby lepiej odzwierciedlać zmieniające się warunki biznesowe i rynkowe.

Analiza historycznych danych finansowych jako punkt wyjścia do planowania budżetu

Analiza historycznych danych finansowych może zdecydowanie ułatwić proces planowania budżetu przedsiębiorstwa. Dlatego gromadzenie danych ma tak doniosłe znaczenie. Jak można wykorzystać dane historyczne do dobrego budżetowania na kolejny okres?

Zrozumienie trendów

Analizując dane z przeszłości, można zidentyfikować wzorce i trendy, które mogą pomóc w przewidywaniu przyszłych wyników. Na przykład, jeśli przychody rosną o 10% rocznie, można przewidzieć, że trend ten utrzyma się w przyszłości.

Prognozowanie przychodów i wydatków

Na podstawie historycznych danych można prognozować przyszłe przychody i wydatki. To pozwala na lepsze zarządzanie przepływami pieniężnymi i unikanie niespodzianek finansowych.

Planowanie na podstawie sezonowości

Wiele firm ma okresy wzmożonej i zmniejszonej aktywności na rynku. Analiza danych historycznych pozwala na zrozumienie tych wzorców i lepsze planowanie na przyszłość.

Oszczędności i inwestycje

Analiza danych finansowych z przeszłości może pomóc w identyfikacji obszarów, w których można oszczędzać lub inwestować więcej. Może to prowadzić do zwiększenia efektywności operacyjnej i zysków.

Zmiana strategii

Jeśli analiza danych historycznych pokazuje, że obecna strategia nie przynosi oczekiwanych wyników, może to być sygnał do zmiany podejścia.

Prognozowanie przychodów i planowanie wydatków w budżetowaniu

Prognozowanie przychodów polega na przewidywaniu, ile pieniędzy firma zarobi w przyszłości. Istnieją różne metody prognozowania przychodów, w tym:

  • Metoda historyczna – polega na analizie trendów w danych historycznych i ich ekstrapolacji na przyszłość. Na przykład, jeśli przychody firmy rosły o 5% rocznie w przeszłości, można przewidzieć, że trend ten utrzyma się.
  • Metoda rynkowa – polega na analizie rynku i konkurencji. Może  obejmować analizę wielkości rynku, udziału firmy w rynku i trendów rynkowych.
  • Metoda oparta na sprzedaży – opiera się na prognozowaniu przychodów na podstawie planowanych działań sprzedażowych, takich jak kampanie marketingowe czy wprowadzenie nowych produktów.

Na przeciwległym biegunie do prognozowania zysków, leży planowanie wydatków. Polega to na przewidywaniu, ile pieniędzy firma będzie musiała wydać. Istnieją różne podejścia do kategoryzacji kosztów, w tym:

  • koszty  stałe – nie zmieniają się wraz ze zmianą poziom produkcji lub sprzedaży (przykłady to czynsz, ubezpieczenia i pensje  pracowników);
  • koszty zmienne – te z kolei, a contrario zmieniają się wraz ze zmianą poziomu produkcji lub sprzedaży (np. koszty surowców, prowizje sprzedażowe i koszty transportu);
  • koszty bezpośrednie i pośrednie – bezpośrednie to te, które można bezpośrednio przypisać do konkretnego produktu lub usługi, a pośrednie – są bezpośrednio związane z produkcją, ale są niezbędne do prowadzenia działalności.

Uwzględnianie czynników zewnętrznych i ryzyka w planowaniu budżetu

Pamiętaj, że Twoja firma nie działa w próżni. Przy planowaniu budżetu musisz wziąć pod uwagę także czynniki zewnętrzne i zmiany rynkowe. 

Monitoruj zmiany na rynku, które mogą wpłynąć na Twoją działalność. Może to obejmować zmiany w popycie na Twoje produkty lub usługi, zmiany cen surowców, nowe regulacje itp. Te informacje powinny być uwzględnione w prognozach przychodów i wydatków.

Kolejnym elementem, który ma istotny wpływ na budżet Twojej firmy jest  inflacja. Wysoka inflacja może zwiększyć koszty, co powinno być uwzględnione w planie budżetowym. 

Czytaj także: Co to jest inflacja i jak sobie z nią radzić w firmie? 

Jeśli prowadzisz działalność międzynarodową, ryzyko kursowe może mieć znaczący wpływ na Twoje finanse. Fluktuacje kursów walut mogą wpływać na wartość Twoich przychodów i wydatków w walucie obcej. Możesz zminimalizować to ryzyko, korzystając z instrumentów zabezpieczających, takich jak kontrakty  terminowe czy opcje walutowe.

Inne czynniki, takie jak zmiany polityczne, katastrofy naturalne czy pandemie, mogą również wpływać na Twoje finanse. Chociaż nie zawsze można przewidzieć te czynniki, warto mieć plan awaryjny na takie sytuacje.

Rola ERP w planowaniu budżetu w firmie

Systemy ERP, takie jak enova365, mają niebagatelne znaczenie dla planowania budżetu. Zintegrowane rozwiązania usprawniają zarządzanie finansami i operacjami. 

ERP integruje dane z różnych działów firmy w jednej bazie, co zapewnia łatwy dostęp do aktualnych i spójnych informacji. Centralizacja danych umożliwia precyzyjniejsze prognozowanie i analizę, co jest niezbędne do skutecznego planowania budżetu.

Systemy ERP automatyzują wiele rutynowych operacji księgowych i finansowych, redukując ryzyko błędów i oszczędzając czas. Automatyzacja obejmuje generowanie raportów, monitorowanie wydatków, i zarządzanie płynnością finansową, co pozwala na szybkie i efektywne przetwarzanie danych potrzebnych do budżetowania.

Dzięki ERP, firmy mogą lepiej monitorować i kontrolować koszty. Systemy te umożliwiają szczegółowe śledzenie kosztów operacyjnych i produkcji, co pomaga identyfikować obszary, gdzie możliwe są oszczędności, oraz analizować wpływ różnych scenariuszy na koszty stałe i zmienne.

ERP, np. moduł Business Inteligence dostarcza narzędzi wspomagających podejmowanie decyzji przez wizualizację danych i modelowanie różnych scenariuszy budżetowych. Systemy te mogą symulować wpływ różnych decyzji operacyjnych i strategicznych na finanse firmy, co pozwala lepiej planować przyszłe działania.

Podsumowanie

Planowanie budżetu w firmie to jedno z najważniejszych zadań przedsiębiorstwa. W skutecznym budżetowaniu pomóc może Ci system ERP. 

Wdrożenie systemu ERP w firmie to strategiczna decyzja, która może znacznie przyczynić się do poprawy efektywności i dokładności planowania budżetowego. Pobierz 14-dniowe, darmowe demo oprogramowania enova365. Umów się na prezentację, podczas której nasz doradca podpowie Ci, jak wykorzystać rozwiązania ERP w rozwoju swojej firmy. 

Testuj enova365